Honderden verhalen schreef Toon Tellegen over de olifant, de mier, de beer, de eekhoorn en heel veel andere dieren. Dat hij nog lang niet is uitverteld, bewijst de jongste bundel van 23 nieuwe verhalen in Op een ochtend – vroeg in de zomer. De verhalen zijn alles tegelijk. Geestig, absurd, lief, vervreemdend en zowel literair als toegankelijk. Ze inspireren bovendien. Niet alleen de lezer, maar ook illustratoren.
Tot haar dood, nu twee jaar geleden, was het vooral Mance Post die de dieren vorm gaf. Zij kreeg er een Zilveren Griffel voor en werd door de jury van de Max Velthuijsprijs bewonderd om haar tekeningen die tegelijk wonderbaarlijk zijn als aards. Geen eenvoudige opgave om in haar voetsporen te treden.
De Franse kunstenaar Marc Boutavant slaagde daarin in 2014. Voor zijn samenwerking met Toon Tellegen werd hij bekroond met het Gulden Palet, de prijs voor de mooiste buitenlandse illustratie van een oorspronkelijk Nederlands kinderboek.
Voor Op een ochtend – vroeg in de zomer is Toon Tellegen gekoppeld aan Sylvia Weve. Zij is zo veel bekroond dat het lijkt alsof alles wat zij aanraakt in goud verandert. Dat moet wel komen omdat zij nooit in herhaling valt. Steeds weer, bij ieder boek dat ze illustreert, vindt ze zichzelf opnieuw uit. In Op een ochtend pakt dat opnieuw schitterend uit. Het lijkt alsof de woorden in de tekeningen zijn opgenomen en daardoor haast nederig vertellen wat op de platen niet te zien is. Een combinatie die werkt, juist bij Toon Tellegen. Waar Sylvia Weve de dieren en wat ze doen en meemaken, grotendeels van buiten ‘beschrijft’, zit Toon Tellegen vooral in de hoofden.
In de verhalen gebeurt niet zo heel veel. Er wordt vooral veel nagedacht. Nagedacht over ogenschijnlijk eenvoudige dingen waar ook kinderen zich over kunnen verbazen, een vaardigheid die de meeste volwassenen met de tijd zijn kwijtgeraakt. Daardoor krijgen woorden of cijfers een kronkeldraai die weer stemt tot nadenken, of op z’n minst een dikke glimlach.
Zoals het prachtige verhaal van de eendagsvlieg, het diertje dat onbekend is met het begrip ‘morgen’. Hij krijgt een brief van de krekel waarin staat: kom je morgen op mijn verjaardag? De vlieg bedenkt dat morgen een dans zou kunnen zijn. Het lijkt hem moeilijk, of ernstig, of gevaarlijk. Als zijn speurtocht naar de betekenis van morgen niets oplevert, schrijft hij een briefje terug: Ik kan niet morgen. Het spijt me. Het wordt zonder mij vast ook heel gezellig.
Het is dit spel met de taal en gedachten wat de verhalen van Toon Tellegen zo mooi maakt. Wonderschoon ingebed in de tekeningen van Sylvia Weve.
Toon Tellegen: Op een ochtend – vroeg in de zomer
Met tekeningen van Sylvia Weve
64 blz. €16,99. Querido