Een goed boek, ook als medicijn

Het stond vorige week in de krant. ‘Ontevreden met je uiterlijk? Concentreer je dan op wat je lichaam allemaal kan en doet in plaats van hoe het eruit ziet.’ Onderzoekers hebben aangetoond dat een negatief zelfbeeld op deze manier bij te sturen is. Dat was nog niet eerder ontdekt. Niet eerder nee, vast. Maar Jan Paul Schutten moet het hebben geweten toen hij begon aan Het wonder van jou en je biljoenen bewoners.

Vrijwel onmiddellijk komt hij met: ‘Soms zit het allemaal tegen en heb je het gevoel dat je alles verkeerd doet. Dat anderen veel slimmer zijn en dat je nooit geluk hebt. Vergeet die gedachte (…). Jij bent een winnaar.’ Om vervolgens te vertellen hoe ongelooflijk knap het is dat juist jij bij de bevruchting de kans hebt gekregen om geboren te worden.

Geboren worden is al knap, maar in leven blijven is nog veel knapper. En daarover gaat het in Het wonder van jou en je biljoenen bewoners. Met alle stoffen waaruit een lichaam bestaat zou een mens kunnen worden nagebouwd. Maar wat wekt ons tot leven? Hoe werkt het lichaam en wat maakt jou jij? Waarom willen we ineens onze kamer opruimen? Wat is er het nut van dat wij de nare dingen die we meemaken beter onthouden dan de positieve ervaringen? En hoe kan het dat wij nu veel slimmer zijn dan de wetenschapper Vesalius die 500 jaar geleden voor het eerst bij nacht en ontij in d
ode lichamen sneed?

Hier en daar geeft Schutten een spoedcursusje biologie. Vertelt hij over aminozuren, mitochondriën, ribos
omen en ATP moleculen. Het lijkt saai, maar Het wonder van jou en je biljoenen bewoners is allesbehalve saai. Het is overal onderhoudend, vaak razend spannend. Jan Paul Schutten weet niet alleen prachtige alledaagse metaforen te vinden voor de moeilijkste processen in het lichaam, hij beheerst ook de gouden regels van Hoe schrijf ik een spannend boek? Het wonder heeft zoveel cliffhangers dat je móet weten wat Jan Paul Schutten verder te vertellen heeft. Hij verbaast zich over het leven en doet dat met een humor, gretigheid en aanstekelijk enthousiasme dat Robbert Dijkgraaf in zijn beste televisiecolleges vergeten kan worden.

Het wonder van jou en je biljoenen bewoners is de opvolger van Het raadsel van alles wat leeft (en de stinksokken van Jos Grootjes uit Driel), waarvoor Jan Paul Schutten de Gouden Griffel kreeg en Floor Rieder de Gouden Penseel voor de illustraties. Dit winnaarsduo gaat met Het wonder op herhaling. Meestal is een opvolger niet zo’n goed idee omdat het nooit beter kan. Maar deze twee dwingen opnieuw bewondering af. Alles klopt, tot en met de vormgeving aan toe.

Het wonder van jou en je biljoenen bewoners doet bijna het onmogelijke. Het maakt dat ik mijzelf nu ontzettend knap vind, ook als ik de hele dag lui voor de televisie zit te niksen. Want ondertussen adem ik, bewaar ik mijn evenwicht, verteer ik mijn eten en ben ik druk met nog veel en veel meer.
‘Ik ben maar een eenvoudige kinderboekenschrijver’, zegt Jan Paul Schutten in zijn dankwoord. Ik zou willen zeggen: was ik maar zo eenvoudig als Jan Paul Schutten.

Jan Paul Schutten: Het wonder van jou en je biljoenen bewoners
Illustraties Floor Rieder
160 blz. €24,95
Gottmer

Jan Paul Schutten is zaterdag 19 december dé gast van Jong Amsterdam Leest, de leesclub van Het Parool. Hij wordt geïnterviewd door Bibi Dumon Tak, ook kinderboekenschrijver. Wil je erbij zijn? Het is gratis. Schrijf je in op Parool.nl/meer en kom op 19 december om 14.00 uur naar jeugdtheater De Krakeling.