De literatuur als schot hagel

De longlist van de Libris Literatuur Prijs is bekendgemaakt. Het is de 30ste jaargang van de belangrijkste, want meest invloedrijke literatuurprijs van het Nederlands taalgebied.
Onderaan dit bericht staat de lijst. Vast pandoer bij deze bekendmaking, en bij de shortlist in maart gaat het opnieuw gebeuren, is de kritiek dat boeken en hun auteurs ontbreken die wel op de lijst werden verwacht.
Dit keer zijn dat onder anderen Gerbrand Bakker, Pieter Waterdrinker (het zal ook eens niet), Wytske Versteeg, Emy Koopman, Philip Huff.

Ook ‘nieuwe’ namen als Nikki Dekker en Femke Brockhus hebben de eerste schifting niet gehaald. Wat de jury heeft bezield om De Beesten van Gijs Wilbrink, het beste debuut van 2022, af te wijzen mag Joost weten. Dat is een echte omissie.

Maar zo gaat het steeds en elk jaar. Zoals het ook altijd even moet gaan over de verdeling over de seksen. Keurig: 9 om 9.
Bij de Belgen en Nederlanders ligt de verhouding wat schever. 2 Belgen.

En dan de regels. De Libris draait om romans. Maar zo lang daarvan de definitie ruimte laat, kan het zijn dat met name autobiografische boeken ook toegelaten worden. Autofictie is toch al een uitdijend genre.
Zo staat de memoir van Oek de Jong, over hoe hij zijn rijbewijs heeft gehaald, op de longlist. Zoals eerder Jaguarman van Raoel de Jong.

De omvang valt er ook onder. Simone Atangana Bekono staat op de longlist met Zo hoog de zon stond, een noir novelle eigenlijk. Een roman van minder dan 100 pagina’s. Het roept de discussie in herinnering bij de Booker Prize toen Julian Barnes werd genomineerd (en won) met The Sense of an Ending, dat dan wel meer dan 100 pagina’s telde, maar toch werden daar vraagtekens bij gezet.

Het hoort allemaal bij de schermutselingen rond nominaties en prijzen. Van lichte controverses moet zo’n prijs het ook wel een beetje hebben. Voor de hand liggende boeken winnen ook al zelden.

Zoals ook hier in dit bericht het geval, komen de genomineerde boeken er bekaaid van af. Troost kan worden gevonden bij het idee dat bovenstaande boeken nu nog een keer zijn genoemd en dat de aandacht nu uit kan gaan naar de longlist. Deze:

Er werden maar liefst 235 romans ingestuurd. Hoe lang roepen uitgevers nu al dat ze te veel boeken uitgeven? Welke titel gaat het worden? Proberen! De literatuur als schot hagel.

Theo Hakkert