In Rond vierkant vierkant rond laat Ted van Lieshout zien dat in alles poëzie te vinden is.

‘Mijn opa had altijd losse dropjes in de rechterzak van zijn jas. Daar bewaarde hij ook het zilveren doosje met de zoetjes voor zijn koffie. Toen hij gestorven was erfde ik het. Als ik hem mis, lik ik er stiekem even aan en dan proef ik hem.’

 

Het zou zomaar het begin kunnen zijn van een prachtig boek. Maar, opgedeeld in vier strofen van vier en vier en drie en drie regels, is het een afgerond gedicht. Een sonnet. Opgetekend door Ted van Lieshout in Rond vierkant vierkant rond. Wie wil kan er zijn eigen verhaal omheen verzinnen. Of er beelden van maken in zijn hoofd.

Mijn opa had
altijd losse dropjes
in de rechterzak
van zijn jas. Daar

bewaarde hij ook
het zilveren doosje
met de zoetjes
voor zijn koffie.

Toen hij gestorven
was erfde ik het.
Als ik hem mis,

lik ik er stiekem
even aan en dan
proef ik hem.

dropjesOmgekeerd werkt beter soms. Dat blijkt uit het duizelingwekkende gedicht dat naast de woorden staat, enkel opgebouwd uit zwarte rechthoeken – dropjes – die Ted van Lieshout zo heeft rondgestrooid dat ze swingen en het ritme aannemen van een beeldsonnet.

Dat niet alleen woorden kunnen rijmen, maar beelden misschien nog wel veel dichterlijker zijn, ontdekte omni-kunstenaar Ted van Lieshout zo’n tien jaar geleden toen het hem steeds maar niet lukte een fatsoenlijk sonnet te schrijven. Hij was dichter. En bijna alle beroemde dichters hebben een sonnet geschreven. ,,Ik wilde er ook graag een maken”, zegt hij in Rond vierkant vierkant rond. Maar dat was lastig. ,,Ineens kreeg ik een idee.” Hij schreef:

rond
vierkant
vierkant
rond

driehoek
ovaal
ovaal
driehoek

rechthoek
rechthoek
ruit

ruit
ruit
rechthoek

Een sonnet. Precies zoals het hoort, volgens de regels van het spel. Tot Van Lieshout zich realiseerde dat hij zijn gedicht kon laten lezen, maar ook kon laten zíen. Toen was het hek van de dam.
Dropjes, kauwgum, noga, fietsbellen, winterhandschoenen, gedroogde appelpartjes, de tijd in fietsbelcijfers, dode wespen; alles rijmt en rijmt weer anders, in alles zit een mooi gedicht. Zelfs in rekensommen zit poëzie. Ted van Lieshout verricht een wonder in beelden, maar veel meer nog in de taal die zich bij het kijken afspeelt in je hoofd. Taal is toveren, zegt Ted van Lieshout ergens in het boek. Je kunt er levens mee redden, mee liegen, beledigen, vrienden mee maken of bedriegen. Maar de gedachten die zich in taal afspelen na het zien van de prachtige beeldsonnetten in Rond vierkant vierkant rond neemt niemand je af. Er zit ritme in een afgebrande lucifer en nooit zag patat er zo heerlijk uit. Ted van Lieshout biedt rijke rijm in heel veel beelden.

Ted van Lieshout: Rond vierkant vierkant rond – De beeldsonnetten
112 blz. €19,99. Leopold