Theo HakkertIn hoog tempo werd de Amerikaanse auteur T.C. Boyle (66) afgelopen dagen door Nederland en België gereden. Om zijn nu vertaalde roman Wie storm zaait (The harder they come) onder de aandacht te brengen. Amsterdam, Goes, België, Utrecht. VersTwee ondervroeg hem staandebeens op Überamstel, het festival in Amsterdam.
Je bent in geen twaalf jaar in Nederland geweest. Waarom heeft dat zo lang moeten duren?
,,Ik was hier een paar keer op bezoek namens mijn Engelse uitgever, dit keer op uitnodiging van de Nederlandse. Nelleke (Geel – red.) wilde mij niet toestaan dat ik mijn nieuwe roman zou afronden waar ik zo hard aan werk.”
Je schrijft alweer?!
,,Eind oktober is de roman al klaar. Ik schrijf altijd, alleen vanmorgen niet.”
Snel.
,,Het is mijn werk. Ik sta op, ik ruim de tafel af, lees de krant en ga aan de slag.”
Spontaan vertelt Boyle over zijn nieuwe roman, zijn volgende beter gezegd. Speelt in de jaren negentig in Arizona. Gebaseerd of geïnspireerd op een milieu-experiment dat daar toen plaats had waarbij vier mannen en vier vrouwen in een grote, half-ondergrondse ruimte, onder glazen dak, bijeen werden gezet. ,,Sexy stuff”, zegt hij lachend.
Even terug naar Wie storm zaait. In hoeverre is de originele titel een verwijzing naar het bekende lied The harder they come van reggaezanger Jimmy Cliff?
,,De titel is de helft van de uitdrukking The harder they come, the harder they fall. Jullie gebruiken zo ongeveer dezelfde uitdrukking, heb ik begrepen. Het is een uitdaging, een strijd. Wie is de hardste? Kom maar op!”
Wie storm zaait draait om drie personages. Vader Sten Stensen is 70 jaar. Vietnam-veteraan. Hij wordt in het begin van het boek tijdens een trip naar Costa Rica aangevallen, maar hij verdedigt zich en daarbij wordt de aanvaller gedood. Zijn zoon Adam is 25. Een loner die een lone wolf wordt. Zoals Boyle zegt: ‘spiraling into schizophrenia’. Geïnspireerd op de achttiende-eeuwse pelsjager John Colter, die grote delen van Amerika blootlegde en als eerste blanke Yellowstone Park betrad, keert Adam zich meer en meer van de maatschappij af. In zijn hoofd draait een radertje. Uiteindelijk begint hij mensen te vermoorden.
Hij sluit een vriendschap met Sara, een vrouw van 40. Ze is een ultra-rechtse anarchiste. Wil niets weten van de overheid, acht zich aan geen wet gebonden, erkent geen enkele autoriteit. Voor haar is hun relatie vooral op seks gericht, voor hem is Sara een betrekkelijk veilige haven om soms naar terug te keren als het leven in de bossen te zwaar of te gevaarlijk wordt.
,,Adams lijn is gebaseerd op een waar gebeurd verhaal. Helaas zijn er veel verhalen over Amerikaanse jongeren die de weg in hun hoofd zijn kwijtgeraakt. Bijna elke maand wel hoor je over zo’n geval. Het gaat om loners, alleen opererende individuen, jong, bijna zonder uitzondering blank. Ik heb veel van die verhalen verzameld. Deze sprak mij het meest aan.”
T.C. Boyle doelt op het verhaal van Aaron Bassler, een geestelijk gestoorde man die in 2011 in de buurt van Fort Bragg (waar zich nota bene een groot oefenterrein van het Amerikaanse leger bevindt) een aantal mensen vermoordde en daarna zijn toevlucht zocht in de wouden van Californië. De jacht strekte zich uiteindelijk uit over een gebied groter dan Nederland.
,,Ik heb daar een politierapport van. Veertig pagina’s dik. Heel gedetailleerd. Ik heb daar veel aan ontleend. Voor zijn karakter heb ik me deels gebaseerd op een oude vriend van mij. Een echt goede vriend die ik een tijd als mijn broer zag. Maar hij werd steeds gekker, schizofreen. Hij raakte elke band met zijn medemensen kwijt. De roman gaf mij de kans de lezer door de ogen van Adam te laten kijken. Lezers zullen niet met hem sympathiseren, hij vermoordt mensen. Maar daar is een roman voor. Die kan je een ander perspectief geven dat jouw eigen. Zo heb ik gemerkt dat vrouwen erg onder de indruk kunnen raken van Sara. Een vriendin in Amerika, maar ook Nelleke, mijn uitgever. Deze week wilde ze een pistool, want de Belgen reden niet hard genoeg. Dus dit heeft onverwachte gevolgen.”
Er zit heel veel geweld in dit boek.
,,In tegenstelling tot mijn vorige, dat speelde op een eiland vlak voor de kust van Californië, bij Santa Barbara, waar ik woon. Een veel meer statisch boek, maar net zo opwindend. Ik wilde wel iets totaal anders en zo kwam ik uit bij de vraag waarom mensen, vooral Amerikanen, toch zo gemakkelijk toegang hebben tot wapens en dan met name zij die geestelijk instabiel zijn. Wat is dat voor een fenomeen?”
Jouw nieuwe roman heb je dus ook al bijna af. Je hebt kennelijk veel plannen.
,,Nog drie hoofdstukken. Ik heb een goed idee waar het naar toe gaat. Ik recycle thema’s. Ik ben een groene schrijver, maar de onderwerpen haal ik overal vandaan. Ik heb een prettig ritme ontwikkeld. Een halve verhalenbundel, een roman, de andere helft van de verhalenbundel, een roman. Bij een roman zit ik soms opgesloten in de tijd, ook al omdat ik soms historische romans schrijf. De verhalen geven me dan de kans in te spelen op actualiteiten. Zo blijf ik productief. Als volgende maand de roman klaar is, zijn de verhalen aan de beurt. Geen idee waarover ik ga schrijven. Ik hoop dat ze komen.”
T.C. Boyle: Wie storm zaait
Vertaling: Anne Jongeling
352 pagina’s, 19,99
Meridiaan Uitgevers
© foto T.C. Boyle: Volltext & Volltext Blogbuch
© foto bord Colter: Upper Snake River Valley Historical Society