Tom Lanoye bewerkte in Ten oorlog liefst acht stukken van Shakespeare, zoals hij ook Medea en andere klassieken naar zijn hand zette, maar als slagerszoon uit nota bene Sint Niklaas heeft hij dat nooit gedaan met ‘plaatsgenoot’ Reynaert. Eigenlijk onvergefelijk, maar met ReinAard, een vlammende versie maakt hij alles goed.
Een eis, zoals Tom Lanoye het doet voorkomen, was het natuurlijk niet. ,,Een klemmend beroep,” aldus Frits van Oostrom. In ReinAard, de brisante, vrijmoedige, hier en daar hilarische en dan weer diep-donkere maar alom razend knappe bewerking van Van den Vos Reynaerde, voert Lanoye in de inleidende beschietingen Frits van Oostrom op.
Hij schrijft dit:
Het is mij in de maag gesplitst —
Al was er weinig splitsen nodig,
En ook geen sprake van gekift
Of hang naar dwang —
door niemand minder dan:
Professor Frits. Dé specialist
In vossenzaken. Kenner der
Godganse middeleeuwen, met
Hun letteren en tetteren,
Hun schitterende schetteren —
Daarvan is Frits de beste connaisseur.
De connaisseur kan er desgevraagd smakelijk om lachen. ,,En hij noemt mijn vrouw beeldschoon en daarin heeft hij gelijk.” *
Maar klopt het dat hij Lanoye dit werk in de maag heeft gesplitst? ,,We kennen elkaar, we zitten bij dezelfde uitgever. Ik waardeer zijn werk zeer. Maar of er een gelegenheid was dat ik Tom daar direct op heb aangesproken?” Van Oostrom moet er even over nadenken. Hoe zat het ook weer?
,,Ah, wacht, het komt terug. Toen ik bezig was met het schrijven van mijn boek over de Reynaert hebben we besproken of we Tom zouden vragen een nieuwe versie te schrijven voor achterin. Maar uiteindelijk hebben we besloten zelf een nieuwe editie te maken. Die kwam achterin het boek. Dat paste beter bij.” Van Oostrom maakte die editie ‘naar alle bekende bronnen’ met Ingrid Biesheuvel. Reinaert, leven met een Middeleeuws meesterwerk verscheen in 2023.
,,Tom kon dan zijn versie separaat uitgeven. Ik denk dat hij even heeft gewacht tot de aandacht voor mijn boek was gaan liggen. Maar ‘een eis’ was het niet. Ik heb een klemmend beroep op hem gedaan de Reinaert te doen. Ik schrijf in mijn boek ook dat hij daar in zijn jeugd al bij betrokken was en ik weet dat hij een liefhebber is. En zeg nou zelf, als je uit St. Niklaas komt en al zo veel klassiekers hebt gedaan ben je toch wel verplicht om ook de Reynaert te doen? De taalvirtuoos die hij is.”
Lanoye speelde in 1973 de rol van vossenjong in een theaterbewerking die werd opgevoerd op de Grote Markt van Sint Niklaas.
De presentatie van Reinaard is op 1 april – uitverkocht, maar de nieuwsbrief van het Reynaertgenootschap meldt dat ReinAard ook een theatervoorstelling wordt.
Tom Lanoye: ReinAard. Prometheus.
*
Maar ook van mijn, in vergelijk
Daarmee, modeste repertoire.
Zijn plan was dit. Hij bad dat ik
Mij vastbeet in het wilde beest
Waardoor ik zelf gebeten ben
Van in mijn jeugd.
Meest zonder het
Te willen weten. Zo gedwee,
Blasé, bescheten — vond ik — had
Mijn vos zich laten enculeren.
Maar goed: assez! Passons! Passé!
Ik zweer dat ik het ga proberen.
Niet enkel voor professor Frits
En zijn bijzonder knappe vrouw —