Net zo vreemd als jonge mensen pas vanaf hun vijftiende met een knal de literatuur voor volwassenen worden ingeschoten, is het dat volwassenen zelden op het lezen van een kinderboek of jeugdroman worden betrapt. Of, zoals Gideon Samson wordt geciteerd in Het Boekenboek: ‘Een kinderboek dat niet door volwassenen gewaardeerd kan worden, is geen geslaagd kinderboek’. En Jaap Robben, de andere kant op: ‘Een kind kan ook Kafka lezen’.
Het Boekenboek van Mirjam Noorduijn en haar Vlaamse collega Veerle Vanden Bosch rekent af met de Oer-Hollandse neiging alles op de juiste stapel te leggen. Een verademing in tijden van spruitjeslucht en navelstaren. De Steinz waarin jeugdliteratuur het uitgangspunt is, stelt vijftig moderne jeugdboekenschrijvers centraal en brengt dwarsverbanden aan. Wat lees je na Edward van de Vendel, als je Oliver prachtig vond? Tsjik van Wolfgang Herrndorf. Of Wat is de Wat van Dave Eggers, het boek dat Edward van de Vendel bracht tot het idee om de Slash-reeks op te zetten, waarin jonge mensen gelauwerde kinderboekenschrijvers inspireren tot een geromantiseerd waar gebeurd verhaal van grote impact.

Het Boekenboek is er gekomen op initiatief van Bart Moeyaert, hij was artistiek intendant van het Gastland Vlaanderen & Nederland op de Frankfurter Buchmesse 2016. Moeyaert heeft de meeste kinderboekenprijzen wel op zijn naam staan en het is prachtig dat hij als ambassadeur voor de (Nederlandstalige) literatuur inspireert tot het slechten van grenzen tussen boeken voor volwassenen en boeken voor jonge mensen. Mirjam Noorduijn en Veerle Vanden Bosch hebben de handschoen met enthousiasme, uitmuntende smaak en een zeker anarchisme aangetrokken.
Enthousiasme, dat spat van de pagina’s.  Het belang van lezen en gelezen worden wordt evident in de talloze citaten uit schrijversinterviews. En bij iedere schrijver die zij centraal stellen vertelt een bekende bewonderaar waarom juist deze schrijver hem zo boeit. Heerlijk om te weten dat Adriaan van Dis van Joke van Leeuwen houdt. Prachtig om te lezen dat Aad Meinderts is gevallen voor het werk van Gideon Samson. Dezelfde Meinderts die als voorzitter van de Griffeljury de Gouden Griffel van 2013 niet aan Zwarte Zwaan van Gideon Samson toekende, maar aan Spinder van Simon van der Geest. Hij had het er toen – getuige het juryrapport – moeilijk mee.
Ook aan Simon van der Geest zijn overigens terecht vier bladzijden toegekend in Het Boekenboek.

Het Boekenboek is samengesteld volgens de smaak van de auteurs. Een smaakvolle smaak, gebaseerd op jarenlang zowel jeugdliteratuur lezen als literatuur voor volwassenen. Het valt hen nauwelijks te verwijten dat veel boeken niet in Het Boekenboek worden genoemd. Met hun keuze voor juist deze vijftig schrijvers geven Mirjam Noorduijn en Veerle Vanden Bosch tegelijk aan dat er voor kinderen na het lezen van een jeugdboek een wereld aan literatuur open ligt. Dat er cross-overs mogelijk zijn. Dat na Birk van Jaap Robben Zomerzeer van Hilde Hagerup lonkt, zou een aanwijzing kunnen zijn dat jonge mensen na De schok van de val van Nathan Filer zouden kunnen genieten van iets van Jonathan Safran Foer. Bedenk het zelf en houd je niet aan stapeltjes.

 

Mirjam Noorduijn en Veerle Vanden Bosch: Het Boekenboek
334 blz. 34,99 euro.
Leopol